ပထမ ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး

ေရႊက်င္ဆရာေတာ္သည္ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ား အတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဂိုဏ္းတဂိုဏ္းကို စတင္တည္ေထာင္သည့္ ဆရာေတာ္တပါး ျဖစ္ပါသည္၊ စတင္တည္ေထာင္သည့္ ဆရာေတာ္အမည္ကိုယူ၍ ယင္းဂိုဏ္းကို ေရႊက်င္ဂိုဏ္း-ဟု ေခၚသည္။

ဆရာေတာ္-ဟူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေလးစားအပ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္တပါးအား ေလးစားမႈကိုျပသေသာ ေ၀ါဟာရတခု ျဖစ္သည္။ ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ဟူေသာ အသုံးအႏႈန္းမွာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္း ေရႊဘိုျမိဳ႕အနီး ဆရာေတာ္၏ ဇာတိခ်က္ေႀကြ ေမြးရပ္ေျမ ေရႊက်င္ရြာ-၏ အမည္ႏွင့္တြဲဘက္၍ ေရႊက်င္ဆရာေတာ္-ဟု သံုးႏႈန္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္ေလာင္းလ်ာသည္ ေရႊက်င္ရြာမွာပင္ အရွင္ဇာဂရ-ဟူေသာအမည္ျဖင့္ ျမင့္ျမတ္ေသာရဟန္းအျဖစ္ ေရာက္ခဲ့သည္။
ေရႊက်င္ဆရာေတာ္သည္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္ ေနသည့္ အထူးသျဖင့္ ၀ိနည္းေလးစားေသာ စာေပပညာရွင္ ဆရာေတာ္တပါးအျဖစ္ ႏုပ်ိဳစဥ္ကပင္ ေက်ာ္ႀကားထင္ရွားခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္မွာ ရွမ္းကေလးကၽြန္း ဆရာေတာ္ ဦးေဆာင္သည့္ ျပဳျပင္ေရး၊ ေတာေနရဟန္းမ်ား လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္မႈလည္း ရွိခဲ့သည္။

၁၈၆၁-ခုႏွစ္တြင္ မင္းတုန္းမင္းတရားက ေရႊက်င္ဆရာေတာ္အား မႏၲေလးေရႊျမိဳ႔ေတာ္သစ္သို႔ ပင့္ကာ ေက်ာင္းေဆာက္လွဴဒါန္းခဲ့သည္၊ နန္းဦးဆရာေတာ္အျဖစ္ ကိုးကြယ္ခဲ့သည္၊ ကိစၥ အမ်ားအျပားတြင္ အႏွိမ္ခံရဖန္မ်ားသည့္ ေရႊက်င္ဆရာေတာ္မွာ သာသနာပိုင္ႏွင့္ သေဘာထားကြဲလြဲ ခဲ့သည္၊ ေရႊက်င္ဆရာေတာ္သည္ ေနျပည္ေတာ္တြင္မေနလိုပဲ ေတာရေဆာက္တည္ ဧကစာရီ ဆရာေတာ္တပါးအျဖစ္ သီတင္းသံုးခြင့္ျပဳဖို႔ ခြင့္ပန္ခဲ့သည္၊ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီးကလဲ ေရႊက်င္ ဆရာေတာ္ႏွင့္ သူ၏ျပဳျပင္ေရး၀ါဒီ တပည့္ေနာက္လိုက္မ်ားအား သာသနာပိုင္၏ အာဏာစက္ ေအာက္တြင္ မထားေတာ့ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္၊ ျမန္မာသံဃာေလာကအတြင္း ေရႊက်င္္ဂိုဏ္း ဖြဲ႕စည္းတည္ရွိလာမႈကို ဤအဆံုးအျဖတ္တြင္ အစရွာေဖြေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။

မင္းတုန္းမင္းတရားသည္ ေရႊက်င္ဂိုဏ္းကို မင္း၏အေစာင့္အေရွာက္ ဆက္လက္ေပးခဲ့သည္၊ ဂိုဏ္းတိုးတက္ေရးကို ကူညီေစာင့္ေရွာက္ရင္း ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ကိုလဲ ေလးေလးစားစားဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္ခဲ့သည္၊ သို႔ေသာ္ ေရႊက်င္ဆရာေတာ္မွာမူ သူ၏နဂိုဗီဇအတိုင္း ရွင္ဘုရင္ႏွင့္ ကင္းကင္း ေနႏိုင္ခဲ့သည္၊ မင္းတုန္းဘုရင္၏ သံဂါယနာတင္ပြဲမွာလဲ မပါ၀င္ခဲ့ေပ။

အဂၤလိပ္ပိုင္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ (သို႔) လူသူမနီး ေတာျမိဳင္ႀကီး၌သာ အခ်ိန္မ်ားမ်ား သီတင္းသံုးေနထိုင္ခဲ့သည္၊ မင္းတုန္းဘုရင္က သေဘာတူ ႀကည္ျဖဴမႈမရွိေသာ္လဲ သီရိလကၤာႏိုင္ငံရွိ ဘာသာေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အထြဋ္အျမတ္ထားရာ ေနရာမ်ားသို႔ ဘုရားဖူးႀကြေရာက္ခဲ့သည္။

၁၈၇၈-ခုႏွစ္၌ သီေပါမင္း နန္းတက္လာေသာအခါ ေခါင္းေဆာင္မႈ အခန္းက႑ကိုမွ် မယူေသာ္လဲ သာသနာပိုင္ဆရာေတာ္ ႏွစ္ပါးထဲက တပါးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္၊ သီေပါမင္း ပါေတာ္မူျပီးေနာက္ ၁၈၈၅-ခုႏွစ္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အဂၤလိပ္တို႔ကေရႊက်င္ဆရာေတာ္အား သာသနာပိုင္အျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳေတာ့ေပ၊ သို႔ေသာ္ ဆရာေတာ္၏ ဂုဏ္သတင္းမွာ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ ၁၈၉၃-ခုႏွစ္အထိ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔တိုင္ေအာင္ က်ယ္ျပန္႔လ်က္ ဆက္လက္တိုးတက္ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္၏လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ အဆံုးအမ ႀသ၀ါဒမ်ားတြင္ ကိုယ္အမူအရာ, ႏႈတ္အမူအရာ, စိတ္အမူအရာ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔မႈျဖစ္သည့္ ယဥ္ေက်းမႈ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို တုံ႔ျပန္မႈ တရပ္အေနျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းဘ၀တြင္ ျမင့္ျမတ္ျဖဴစင္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ထူး ပုဂၢိဳလ္မြန္ျဖစ္ေရးကိုသာ အာရံုစိုက္သည္၊ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအတြင္း ျပဳျပင္လိုသည့္ ျမန္မာရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ လႈံ႔ေဆာ္ေပးသည့္ စည္းလံုးညီညြတ္ေစသည့္ စံျပ ပုဂၢိဳလ္တပါးအျဖစ္ ဆရာေတာ္၏ ဘ၀တသက္တာလံုး ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားခဲ့သည္။

စိရံ တိ႒တု ေလာကသၼိ ံ၊ သမၼာသမၺဳဒၶ သာသနံ ။
တသၼႎ သဂါရ၀ါ နိစၥံ ၊ ေဟာႏၲဳ သေဗၺပိ ပါဏိေနာ ။

( အာစရိယ ဓမၼပါလ )

ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ ႀကီး၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္

( ငါ့ကိုခ်စ္လွ်င္ ျပည္သူကိုခ်စ္) ဟု သစၥာေပးျပီး နန္းတက္လာခဲ့ေသာ သိရီႀတိဘ၀နာဒိတ် ပ၀ရပ႑ိတ မဟာဓမၼရာဇာဓိရာဇ-ဟူသည့္ ဘြဲ႔တံဆိပ္နာမံကို ခံယူေတာ္မူေသာ ရတနာပူရ စတုတၳျမိဳ႔တည္ နန္းတည္ ဘႀကီးေတာ္ဘုရား နန္းစံ၍ ၃-ႏွစ္ရွိလာေသာအခါ ရတနာသီခ ေရႊဘိုျမိဳ႔ေတာ္၏ ေတာင္ဘက္ ခရီး ၆-တိုင္အကြာ ယခုေခတ္ ၀က္လက္ျမိဳ႔နယ္ အ၀င္အပါ သက္လက္ျမိဳ႔မွ အေနာက္ ၄-တိုင္ခန္႔အကြာ ပုဂံျမိဳ႔၌ ၅၉၆-ခုႏွစ္တြင္ နန္းတက္ေသာ ဓမၼရာဇာ-ဘြဲ႔ခံ က်စြာမင္းႀကီး၏ ေဆြမ်ိဳးေတာ္ျဖစ္ေသာ ေရႊေပါလွမင္း ညီအကိုေမာင္ႏွမ ငါးဦးတို႔ တည္ေထာင္ခဲ့သည့္

၁။ လွေတာ
၂။ က်ည္းကန္
၃။ မဲကုန္း
၄။ ေရထြက္
၅။ ေရႊက်င္-ဟူေသာ
လွေတာႀကီး ၅-ရြာ အ၀င္အပါ ေရႊက်င္ရြာတြင္ ဇာတိကုလ အာစာရဂုဏ္တိုု႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ကုန္သည္ႀကီး ဦးေမာင္-ဇနီးေဒၚမယ္မိတို႔မွ ၁၁၈၄-ခုႏွစ္ ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁၂-ရက္ ညဥ့္သံုးခ်က္တီးေက်ာ္ ၁၃-ရက္ အဂၤါေန႔သို႔အ၀င္ ေကာင္းျမတ္ေသာအခ်ိန္တြင္ သဂါရ၀, သပတိႆ, ဟိရီ, ႀသတၱပၸ, ၀ီရိယ, ပညာ, သဒၶါ-စေသာဂုဏ္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကို ဖြားျမင္ေတာ္မူသည္။

အမည္မွည့္အံ႔ေသာေန႔၌ ပညာရွိတို႔ႏွင့္ တိုင္ပင္၍ အနာဂတ္ကာလ၌ သန္႔ရွင္း စင္ႀကယ္လွေသာ သံဃနိကာယႀကီးကို ျဖစ္ေပၚေစမည့္ အေႀကာင္းအခ်က္ႏွင့္ လိုက္ဖက္ ညီညြတ္လွေသာ ေမာင္သန္႔-ဟူေသာအမည္ကို မွည့္ေခၚႀကကုန္၏။
ေမာင္သန္႔ (၇)ႏွစ္အရြယ္သို႔ေရာက္ေသာအခါ အမိအဖတို႔က ေရႊက်င္ရြာ မဟာေဗာဓိေက်ာင္း ဆရာေတာ္ လူမည္ ဘိုးရႊန္း-ေခၚ ဦး၀ရဗုဒၶိ ထံသို႔ ပို႔အပ္ႀကျပီး အသက္ ၁၄-ႏွစ္အရြယ္ကို႔ ေရာက္ေသာအခါ ၁၁၉၈-ခုႏွစ္တြင္ ဦးေမာင္+ေဒၚမယ္မိတို႔က ေကၽြးေမြးလွဴဒါန္းကာ ရွင္ျပဳေပးႀက သျဖင့္ ရွင္သာမေဏအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရ၏။ ဘြဲ႔ေတာ္မွာ ႏိုးႀကားသူ-ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ ရွင္ဇာဂရ ျဖစ္သည္။

ရွင္ဇာဂရသည္ ၁၁၉၈-ခုႏွစ္-၀ါ ဥပဇၩာယ္အထံ၌ သီတင္းသံုးျပီး အထက္တန္း က်မ္းဂန္ႀကီးမ်ားကို ဆက္လက္သင္ယူႏိုင္ရန္ ၁၁၉၉-ခုႏွစ္ သက္ေတာ္ ၁၅-ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေရႊဘိုျမိဳ႕ ၀ကၤပါဆရာေတာ္ႀကီးထံသို႔ ႀကြေရာက္၍ ၃-ႏွစ္တိုင္ ပရိယတၱိဆိုင္ရာ က်မ္းဂန္မ်ားကို ေလ့လာသင္ယူ ေတာ္မူသည္။

သက္ေတာ္ ၁၈-ႏွစ္ သကၠရာဇ္ ၁၂၀၂-ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္ ၀ိနည္းဧတဒဂ္ရ အရွင္ဥပါလိမေထရ္မွ စဥ္လာမပ်က္ ဆင္းသက္လာေသာ ဂဏ၀ိမုတ္အမိန္႔အရ သီးလံုးေတာရ စႏၵိမာဘိ၀ံသ သိရီသဒၶမၼဓဇ မဟာဓမၼရာဇာဓိရာဇဂုရု ဆရာေတာ္ ဘုရား၏အထံသို႔ ေရာက္ကာ ၀ိနည္းဧတဒဂ္ရ အရွင္ဥပါလိမေထရ္၏အႏြယ္သို႔ သက္၀င္မိ ေတာ့သည္။

ရွင္ဇာဂရ အသက္ႏွစ္ဆယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ၁၂၀၈-ခုႏွစ္တြင္ ခမည္းေတာ္ မယ္ေတာ္တို႔က ေရႊက်င္ရြာ၌ ရဟန္းခံပြဲျပဳလုပ္ကာ ဒုတိယအႀကိမ္ ခ်ီးေျမႇာက္ႀကသျဖင့္ ငယ္ဆရာ ဦး၀ရဗုဒၶိကို ဥပဇၩာယ္ျပဳလ်က္ ေရထြက္ရြာ ဆုေတာင္းျပည့္ ဘုရား၀င္းအတြင္း၌ရွိေသာ ဗဒၶသိမ္၌ ရဟန္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူသည္၊ ရဟန္းျဖစ္သည္မွာစ၍ တိစီ၀ရိတ္ဓူတင္ႏွင့္ ပိ႑ပတ္ဓူတင္ တို႔ကို အျမဲေဆာင္ေတာ္မူသည္။

ဆက္ပါအုံးမည္ - -